شیوع بیماری ها به شهرهای ما شکل میدهند. نگرانی از سلامت عمومی بر برخی از پیشرفتهای نمادین شهرسازی تاثیر گذاشته اند. در قرن نوزدهم، سیستم فاضلاب لندن در مقابله با شیوع وبا شکل گرفت. در آستانه قرن بیستم، در آمریکا پارکهای عمومی به مثابه راهی برای تامین هوای سالمتر برای شهروندان (هرچند ظاهرا بیتاثیر) در مقابل بیماریهایی مانند سل، محبوبیت یافت. اکنون شاید کووید-۱۹ نیز بر فضاهای شهری تاثیر گذارد.
گسترش کووید-۱۹ در بعضی از پر جمعیتترین شهرهای دنیا، سئوالهایی درباره تراکم و تعداد افرادی که در یک منطقه شهری زندگی میکنند، برانگیخته است. پیادهروهای شلوغ، ساختمانها و فضاهای عمومی، رعایت فاصله اجتماعی را دشوار میکنند و ریسک ابتلا را بالا میبرند. این انتقاد به تراکم به قرن نوزدهم بازمیگردد، زمانی که برخی رهبران شهری آمریکایی استدلال کردند که ریشه بیماری و فقر در شرایط آلوده و شلوغ شهرهای پرتراکم است.
هرچند این ایده که تراکم ناسالم است، در مورد کووید-۱۹ یک ساده انگاری و گمراه کننده است. دادههای تحقیقاتی ما نشان میدهد که در ۳۶ شهر بزرگ جهان نسبت رابطه بین تراکم و موارد ابتلا و مرگ بعلت کووید-۱۹ تقریبا صفر است.
برای کنترل کووید-۱۹ در ابرشهرهایی مانند هنگ کنگ، توکیو و سئول، اقداماتی مانند تست، رهگیری، جداسازی و قرنطینهً بموقع به همراه فاصله فیزیکی و استفاده از ماسک به اجرا درآمد. این اقدامات در کنترل شیوع اولیه ویروس موثر بودند، با اینکه تراکم بالا ریسک ابتلا را بالا میبرد. اقدامات نظارتی بر پوشیدن ماسک موجب کنترل ویروس در هنگ کنگ علیرغم تراکم بود.
اقدامات نظارتی مانند استفاده از ماسک، علیرغم تراکم بالای هنگ کنگ، موجب کنترل ویروس در شهر شد
وقتی موضوع بر سر آسیب پذیری ساکنان شهر به کووید-۱۹ باشد، تراکم تنها یکی از عوامل اصلی است. از آن بیشتر، موضوع کمبود فضاست-هم فضای زندگی خصوصی و هم فضای بزرگتر عمومی در محله. در بریتانیا، پنج مورد از شلوغترین محله های لندن شاهد ۷۰٪ ابتلای بیشتر به کووید-۱۹ نسبت به پنج مورد ازخلوتترین محلهها بودند. مهم نیست که چند نفر در محدوده معینی زندگی میکنند، مهم شرایط زیست در آن است.
کاهش تراکم شهری سلامت را بدتر میکند
بنا بر آنچه در بالا آمد، با توصیههایی مبنی بر کاهش تراکم شهری به سود زندگی نیمه شهری برای کنترل کووید-۱۹ به مشکل برمیخوریم. تراکم شهری نه تنها پیشبرنده اصلی کووید-۱۹ نیست بلکه دارای مزایایی برای حفاظ سلامت نیز هست.
بیش از بیست سال تحقیقات نشان میدهد که تراکم شهری بیشتر ریسک بیماریهای مزمن را کم میکند، مانند چاقی، مرض قند و بیماریهای قلبی. این عموما بخاطر فعالیت فیزیکی بیشتر مردم در مناطق با تراکم بالاتر است. فضای محلی آنها بیشتر قابل پیادهروی است، بدین معنی که آنها غالبا میتوانند به سوی مغازههای محلی، مدارس و سایر خدمات قدم بزنند. کاهش تراکم شهری عموما بر سلامت تاثیر منفی میگذارد و نسبت بیماریهای غیر مسری را بالا میبرد.
کاستن از تراکم شهری در عوض تقاضا برای حمل و نقل را افزایش میدهد. اتومبیل شخصی بر حمل و نقل عمومی ترجیح داده خواهد شد، افزایش سفرهای تک نفره تماس اجتماعی را به حداقل میرساند، و امکان ابتلا را کمتر، اما بخاطر بیتحرکی در اتومبیل ریسک بیماریهای غیر مسری را افزایش میدهد، مانند بیماریهای تنفسی بخاطر آلودگی هوا و مجروح شدن و مرگ بخاطر تصادفات رانندگی.
بعلاوه، ساخت و سازهای حومه شهری که حول استفاده از اتومبیل طراحی میشوند، غیرعادلانهاند. ضرورت مالک بر اتومبیل فشار بر مردمی است که استطاعت آنرا ندارند(یا نمیخواهند داشته باشند). خانوارهای کم درآمد که یک اتومبیل دارند، معلولین و سالمندانی که دیگر رانندگی نمیکنند با نابرابری بیشتری برای دستیابی به مسکن ارزانقیمت، آموزش، تسهیلات تفریحی و فرصتهای شغلی مواجهند.
یافتن راه حلی بهتر
راه حل بهتر برای حفظ سلامت مردم تامین فضای سبز بیشتر در محله آنهاست، مثلا برای قدم زدن یا دوچرخه سواری. این احتمالا سود دوگانه دارد، هم کاهش ریسک ابتلا به کووید-۱۹ با کاهش تجمع در خیابانها و هم کاهش ریسک ابتلا به بیماریهای مزمن.
لندن شاهد سیر صعودی محبوبیت دوچرخه در ایام پندمیک بوده است
تامین امکانات برای فعالیتهای فیزیکی در فضای باز مناطق کم درآمد نیز نابرابری در سلامت را کاهش میدهد. زندگی خانوارهای کم درآمد بیشتر در واحدهای مسکونی شلوغ زندگی میکنند، که به نام کانونهای نوظهور کووید-۱۹ شناخته میشوند.در شرایط فشرده و نبودن فضای شخصی، رعایت دستورالعملهای جداسازی فردی تقریبا غیرممکن است.
محلههای کم درآمد احتمالا فضاهای باز و عمومی کمتری دارند، که موضوع شلوغی بیش از حد را بوجود میآورد- ریسک عفونت ویروس کرونا در فضای بسته ممکن است تا ۲۰ برابر فضای باز باشد. در اینجا لازم به تذکر است که بین ورزش در فضای باز و سیستم دفاعی بدن رابطهای بسیار قوی وجود دارد.
به این ترتیب برای ساکنان مجموعههای مسکونی که فضای باز ندارند، پارکهای محلی میتوانند گریزی باشند جهت کاهش قرارگیری در معرض بیماری عفونی. در صورت نبودن پارک، اختصاص راههای بیشتر برای پیاده روی و دوچرخه سواری مهم خواهد بود. برخی شهرها اینکار را شروع کردهاند، اقدامات موقتی برای امن کردن خیابانها برای پیادهها و دوچرخه سواران مانند اختصاص بخشی از راهسواره به پیادهها و کاهش حداکثر سرعت اتومبیل.
دادههای متعددی نشان میدهند که ما نباید بخاطر کووید-۱۹ تراکم شهرهای خود را کاهش دهیم. بله، لازم است برای کاهش شلوغیهای شدید تلاش کنیم، مثلا در زاغهنشینها، و تامین هر محله با فضای باز لازم برای فاصله فیزیکی. اما تراکم شهری رابطه بسیار ضعیفی با موارد ابتلا و مرگ در اثر کووید-۱۹ دارد. مهمتر، قابلیت پیادهروی در محله هاست که عنصری اساسی برای در امان داشتن مردم از بیماریهای مزمن است.